Opony sezonowe – czy warto je kupić? Nie można jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. W większości przypadków – warto. Jednak trzeba zdać sobie sprawę z tego, że opony wielosezonowe mają także minusy. I to właśnie one mogą wielu kierowców odwieźć od decyzji o zakupie opon wielosezonowych. Jakie są zalety opon wielosezonowych? Jakie są minusy opon wielosezonowych?
Jeśli ktoś śledzi motoryzacyjne trendy, to na pewno pamięta, że jeszcze 10 lat temu opony wielosezonowe były wyśmiewane przez większość specjalistów i „specjalistów”. W przypadku opon całorocznych (to druga, popularna nazwa opon wielosezonowych) często stosowano określenie „co jest do wszystkiego, to jest do niczego”.
Czy opony wielosezonowe, przeznaczone do jazdy w ciągu całego roku, są do niczego? Nieprawda.
Opony wielosezonowe (opony całoroczne) – budowa
Jaka jest różnica pomiędzy oponami wielosezonowymi, a oponami zimowymi i letnimi?
Różnica jest w składzie mieszanki i w kształcie rzeźby bieżnika.
Mieszanka gumowa, przeznaczona do budowy opon zimowych sprawia, że bieżnik tych opon jest miękki w niskich temperaturach (poniżej 7 st. Celsjusza). Dzięki temu klei się do nawierzchni (jak miękka guma w zimowych butach) zapewniając odpowiednią przyczepność do zimowej nawierzchni. Taki bieżnik bardzo szybko ściera się w temperaturach powyżej 7 st. Celsjusza.
Mieszanka gumowa, przeznaczona do budowy opon letnich ma na celu zapewnienie oponom odpowiedniej twardości na rozgrzanym asfalcie. Opony są odporne na ścieranie w wysokich temperaturach. Jednak zimą twarde opony nie zapewniają żadnej przyczepności do zimnej nawierzchni. Zachowują się jak letnie buty z twardą podeszwą, z tworzywa, które ślizgają się po lodowatej i mokrej nawierzchni.
Mieszanka gumowa, przeznaczona do budowy opon wielosezonowych musi być dostosowana do jazdy zimą (nie może być zbyt twarda, aby zapewnić przyczepność) i do jazdy latem. Dlatego nie jest ani tak miękka, jak mieszanka do opon zimowych, ani tak twarda, jak ta przeznaczona do opon letnich. Jest czymś pośrednim, kompromisem.
Bieżnik opon letnich ma rzeźbę, dostosowaną do odprowadzania wody sprzed czoła opony (rowki obwodowe), a także zapewnienia jak najlepszej przyczepności do nawierzchni. Bieżnik opon zimowych ma elementy, które są dostosowane do jazdy po nawierzchniach mokrych i zimnych, pokrytych śniegiem i lodem (charakterystyczne lamelki, czyli miniaturowe nacięcia) oraz rowki, których zadaniem jest odprowadzanie wody, błota i błota pośniegowego sprzed czoła opony. Zazwyczaj klocki bieżnika opon letnich mają łagodny kształt, a klocki bieżnika opon zimowych – ostre krawędzie.
Opony są jedyną częścią auta, która styka się z nawierzchnią drogi. Powierzchnia opon, która styka się z nawierzchnią, jest bardzo niewielka. Dlatego producenci opon muszą ją jak najlepiej wykorzystać, tworząc jak najlepsze struktury bieżnika i materiały (mieszanki gumowe), dostosowane do określonej pory roku.
Bieżnik opon wielosezonowych zawiera elementy, dostosowane do jazdy zimowej i letniej. Zatem jego rowki obwodowe są dostosowane kształtem do odprowadzania sprzed czoła opony wody, śniegu i błota pośniegowego. Jego klocki są pokryte lamelkami, a ich kształt jest częściowo łagodny, a częściowo ostry. Może być też tak, że połowa opony ma bieżnik typowo letni, a połowa typowo zimowy.
Ciekawostka: niechęć do opon wielosezonowych mogła być spowodowana tym, że pierwsze wielosezonówki miały prosty bieżnik klockowy.
Warto pamiętać, że opony wielosezonowe są stosowane w USA od dziesiątek lat. Równocześnie, warto pamiętać, że to właśnie z USA często wysyłane są na cały świat obrazy, pokazujące zablokowane drogi po większych opadach śniegu albo po pojawieniu się tak zwanego czarnego lodu (znanego w naszym kraju jako gołoledź).
Opony wielosezonowe – największa zaleta to oszczędność
Kto się decyduje na zakup opon wielosezonowych? Ktoś, kto chce oszczędzać.
Już sam zakup jednego kompletu opon zamiast dwóch, to konkretna oszczędność minimum 800 – 1000 zł w przypadku opon budżetowych (klasa ekonomiczna) i od 1200 do 2000 zł w przypadku opon klasy średniej.
To nie wszystkie oszczędności. Posiadacz auta z oponami sezonowymi musi dwa razy do roku płacić za ich wymianę. Obecnie średnia cena wymiany w aucie osobowym z felgami o standardowym wymiarze (13 – 16 cali) to około 80 złotych. Czyli rocznie na same wymiany kierowca musi wydać 160 złotych. A w ciągu 5 lat – na same wymiany opon – 800 złotych. Za takie pieniądze można już kupić najtańszy komplet opon wielosezonowych.
A przecież jeszcze dochodzą do tego koszty dodatkowe, jak regulacja geometrii, przechowywanie opon, czy prostowanie felg.
Trzeba równocześnie pamiętać, że opony wielosezonowe także wymagają serwisowania. Raz w roku powinno się je wyważyć (10 – 20 złotych od koła). Co oczywiście trzeba też robić w przypadku opon sezonowych, jednak wlicza się to zazwyczaj w koszt wymiany opony.
Poza tym opony wielosezonowe powinno się rotować. Czyli zamieniać miejscami, zgodnie z zaleceniami producenta. Co też robi się (a przynajmniej powinno się robić) w przypadku opon sezonowych.
Opony wielosezonowe – największe wady
Opony wielosezonowe to kompromis pomiędzy oponami zimowymi a letnimi. Zatem opony te nie są w stanie zapewnić takich osiągów, jak opony zimowe w trakcie zimy, czy opony letnie w trakcie lata. Przez to nie nadają się do aut luksusowych, sportowych, do pojazdów eksploatowanych w terenach na których występują ciężkie zimy.
Druga największa wada opon wielosezonowych to szybkość zużywania się. Opony te, także z racji tego, że są eksploatowane przez cały rok, zużywają się szybciej. Czasami komplet opon wielosezonowych wystarcza na 3 lata.
Opony wielosezonowe – kto może zechcieć je kupić? Dla kogo będą dobrym rozwiązaniem?
Jeśli jesteś kierowcą, który jeździ spokojnie, jeśli nie masz wielkiego auta z wielkim silnikiem, możesz kupić opony wielosezonowe. Jeśli nie mieszkasz w górach i w terenach narażonych na ciężkie zimy – możesz kupić opony wielosezonowe.
Pamiętaj o utrzymywaniu odpowiedniego ciśnienia w oponach. Ustawiaj geometrię kół. Dbaj o stan zawieszenia. Nie jeźdź agresywnie. To pozwoli Ci przedłużyć okres eksploatacji opon wielosezonowych.
Pamiętaj o rotowaniu tych opon, aby zapewnić im równomierne zużycie.
Nie kupuj także najtańszych opon z Dalekiego Wschodu, albo produkowanych przez firmy, mające siedziby w krajach, w których nie ma zimy (Bliski Wschód, Azja Płd. Wschodnia).
Jest bardzo wielu producentów europejskich, a ceny opon budżetowych z Europy (w tym także produkowanych przez polskie firmy) są niewiele wyższe od cen opon producentów chińskich.
Pamiętaj, że prawdziwa opona zimowa ma oznaczenie zimowe – tzw. znaczek alpejski z trzema szczytami.
Pamiętaj, że nie powinno się stosować opon starszych niż 10 lat od daty wyprodukowania. Na boku każdej opony wielosezonowej znajdziesz wybitą datę jej produkcji. To czterocyfrowy kod, w którym dwie pierwsze cyfry określają kolejny tydzień roku, a dwie ostatnie – rok (np. 3423 – 34 tydzień 2023 roku).